Commissievoorzitter Ursula von der Leyen tijdens de verkiezingsavond afgelopen zondag. De vraag is nu of ze voorzitter blijft. Daarover gaan de regeringsleiders komende weken beslissen. Foto: Europees Parlement

Doorgaan

De verkiezingen zitten er al een paar dagen op. Het lijkt erop dat Brussel op de oude manier kan doorgaan. De christendemocraten en sociaaldemocraten blijven de grootste Europese fracties. De overwinning van radicaal-rechts is niet zo groot als verwacht. Vooral de liberalen en de Groenen leden verlies. 

Het klimaatbeleid zal niet het raam uitvliegen, maar er zal wel meer over gediscussieerd worden. Het zal de volgende vijf jaar minder gaan over CO2 verminderen, maar meer over hoe we dat zullen doen. Hoe krijgen we de Europese industrie mee in de energietransitie? Hoe zorgen we dat dat banen oplevert? 

Ursula von der Leyen wil graag doorgaan als Commissievoorzitter, maar krijgt ze genoeg steun van de Europese partijen in het Parlement? Krijgt ze bijvoorbeeld steun van de BBB? Onze redacteur Daan Engels vroeg het aan de partij. 

Ondanks dat gevaarlijke bestrijdingsmiddelen verboden zijn in Europa, gaan we toch door met het verkopen van deze middelen in het buitenland. 

Dacht je dat het geëmmer over de natuurherstelwet nu echt voorbij was? Toch niet. De wet is weer nieuw leven in geblazen door EU-voorzitter België. Zij doen toch nog een poging. 

Voordat we beginnen met nieuws over klimaat en energie blikken we toch even terug op de verkiezingsweek.

Wie krijgt wat? Europarlementariërs beginnen met de onderhandelingen

De onderhandelingen zijn begonnen. Partijleiders gaan deze weken bij elkaar op de koffie, want er is heel wat te bespreken. Wie wordt lid van welke Europese fractie en zijn er nog goede posities te bemachtigen? Lees hier het stuk van Yves Lacroix over de agenda komende maanden.
 

(Radicaal-)rechts boekt kleine overwinning, maar Europa van binnenuit uithollen gaat niet lukken

Het was zondagavond opgelucht ademhalen voor de Brusselse coalitiepartijen. De gevreesde ruk naar rechts bleef uit. Maar wie heeft er dan wel gewonnen en wie gaat straks met wie? De eerste stappen naar een coalitie zijn hier beschreven door Yves Lacroix.

Steun voor Von der Leyen? Eerst praten over de klimaatplannen, zegt BBB

Door: Daan Engels

De Green Deal hoeft niet compleet van tafel, wil Commissievoorzitter Ursula von der Leyen steun krijgen van de BBB voor een tweede termijn. 

Tijdens de verkiezingscampagne haalde BBB-lijsttrekker Sander Smit nog herhaaldelijk uit naar de christendemocratische spitzenkandidaat. “BBB zal daar niet voor stemmen als ze (Von der Leyen, red.) niet de Green Deal van tafel haalt”, zei hij tijdens een debat van Ongehoord Nederland (ON). De uitspraak zou hij in de hitte van het debat gedaan hebben, in werkelijkheid ligt het genuanceerder. 

Doorgeschoten

Maar waar zit de nuance dan? Smit wil vooral ‘een koerscorrectie op doorgeschoten elementen van de Green Deal’ voor hij zijn steun voor Von der Leyen uitspreekt. “Niet álles hoeft van tafel. BBB steunt bijvoorbeeld de voorstellen over afvalvermindering, de circulaire economie en de groene laag-risico-middelen voor gewasbescherming volledig”, legt Smit uit. 

Elementen die nu raken aan de concurrentiekracht van boeren en de industrie, zoals extra heffingen op producten of maatregelen die de kostprijs verhogen, moeten wel aangepakt worden, vindt hij. “Daar willen we beweging in zien.”

BBB wil zich aansluiten bij de EVP-fractie in het Europees Parlement. Het CDA maakt daar al onderdeel van uit en NSC wil er ook graag bij. Maar de uitspraken van Smit over steun aan Von der Leyen als Commissievoorzitter zijn bij de christendemocraten niet onopgemerkt gebleven. 

Partijen zijn deze week in achterkamertjes met elkaar aan het onderhandelen. Bij wie sluiten ze zich aan en welke posities krijgen ze? Er wordt dus ook gepraat over het BBB-lidmaatschap bij de EVP-fractie en dat gaat niet zonder slag of stoot. “Ik verwacht nog wel dat er een brief naar BBB gaat met het verzoek om voor 18 juni steun voor Von der Leyen uit te spreken”, zegt een ingewijde binnen de EVP. Op 18 juni besluit de EVP-fractie definitief welke partijen toegelaten worden.

Zoveelste terugkeer van natuurherstelwet

Al maanden horen we: er komt een natuurherstelwet, er komt geen natuurherstel wet en vice versa. De wet was aangenomen door het Europees Parlement, aanvankelijk ook door de lidstaten, maar daarna ontstond er een blokkerende minderheid doordat Hongarije opeens ook tegen de wet was. 

België probeert de discussie de komende dagen alsnog vlot te trekken. Volgende week komen de milieuministers bij elkaar en dan wordt er vooral naar Polen gekeken.

De Poolse regering is verdeeld. De milieuminister wil namelijk voor de wet stemmen, maar premier Tusk is tegen. Niet uit principe, maar omdat hij denkt dat Polen het zelf kan regelen. 

De partijen besloten om het geschil in de ijskast te leggen totdat de Europese verkiezingen voorbij waren. Maar deze week moet een besluit worden genomen. Als Polen alsnog instemt, dan is de wet een feit. Aangezien het oude Europese Parlement al heeft ingestemd, is geen toestemming van de nieuw verkozen leden nodig.

De milieuministers spreken niet alleen over de natuurherstelwet. Minister Jetten (Energie en Klimaat) trekt naar Luxemburg om te onderhandelen. We zetten de agendapunten en het Nederlandse standpunt voor je op een rij.

  • Bodemmonitoring 
    De richtlijn stelt voor dat landen de kwaliteit van de bodem in kaart brengen. De richtlijn stelt dat verontreiniging en watertekorten in kaart moeten worden gebracht. Zo kan er gewerkt worden aan de verbetering van de bodem.
    Wat vindt Nederland?
    Nederland is op zoek naar een blokkerende minderheid voor onderdelen van het voorstel. Het kabinet vindt het ingebrachte standpunt over Europees vastgestelde normen voor fosfor onwenselijk. Dit zou overlappen met de Nitraatrichtlijn (regels over mestgebruik) en de Kaderrichtlijn water. Ook wil Nederland de verplichting tot compenserende maatregelen als de bodem vervuilt, schrappen. 
  • Groene claims
    Ook gaan de ministers praten over de richtlijn groene claims. De voorgestelde wetgeving moet ervoor zorgen dat milieu­claims overal in de EU betrouwbaar, vergelijkbaar en verifieerbaar zijn. Zo kan greenwashing worden aangepakt en kunnen consumenten eenvoudiger duurzame beslissingen nemen over wat ze kopen.
    Wat vindt Nederland?
    We steunen de richtlijn, maar zijn kritisch. Bijvoorbeeld over het ontbreken van een gelijke methode voor de onderbouwing van milieuclaims. Nederland zal blijven pleiten om een gelijk
    speelveld op de interne markt te garanderen,
     
  • De herziening van de richtlijn over afvalstoffen. 
    Doel is om het beheer van textiel te verbeteren en het voedselafval te verminderen. Voor gebruikt textiel en textielafval worden producenten verantwoordelijk voor het opzetten en financieren van een apart inzamelsysteem. Voor de inwoners van de EU moet dit systeem gratis zijn. Ook bevat het voorstel doelstellingen voor
    het verminderen van voedselverspilling in de lidstaten. 
    Wat vindt Nederland?
    Nederland is enthousiast over het verminderen van voedselverspilling en pleit daarom voor hogere doelstellingen. Er zijn ook een aantal landen dat de doelen juist te veel van het goede vindt. Ook op het gebied van textiel zijn ze voor.

Hoe verboden gifstoffen toch weer op ons bord belanden

In Europa zijn ze niet voor niets verboden. Giftige bestrijdingsmiddelen die enorme bijensterfte veroorzaken of zelfs de vruchtbaarheid kunnen aantasten en ongeboren kinderen kunnen schaden. Toch krijgen wij de stoffen ook binnen via ons eten. 

Ondanks het verbod op deze stoffen in Europa is het niet verboden om de middelen te exporteren naar het buitenland. Daardoor gebruiken boeren over de hele wereld nog steeds deze gevaarlijke middelen. Zo lopen boeren in andere landen grote risico’s en komt het voedsel met gif alsnog op onze borden terecht. 

Europa exporteert tienduizenden tonnen per jaar, volgens cijfers van de ngo die lobby in Europa onderzoekt, Corporate Europe Observatory.

Stoppen

Dit moet stoppen, vonden ze in Brussel. Er kwam een plan om gevaarlijke chemische stoffen aan te pakken in het kader van de Green Deal. Echter ligt het voorstel, Chemicals Strategy for Sustainability’ (CSS), al sinds 2020 in de la van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. 

Ondertussen worden de pogingen om iets te doen aan de ‘gifboemerang‘, zoals het TV-programma Argos het noemt, onder het motto ‘vrijhandel’ tegengewerkt door de chemische lobby en landen als de VS en Canada. 

Rapport

In een nieuw rapport, ‘Deadly Exports‘, heeft lobbywaakhond Corporate Europe Observatory (CEO) de argumenten van de industrie om de verboden bestrijdingsmiddelen te blijven exporteren, onder de loep genomen.

“Met hun gebrekkige argumenten proberen bedrijven beleidsmakers bang te maken voor economische schade en banenverlies. Ze proberen hen ervan te overtuigen dat een exportverbod van de EU niet efficiënt zou zijn. Ze leiden het debat over nieuwe EU-wetgeving af door te wijzen naar het internationale niveau”, schrijft Hans van Scharen, onderzoeker bij Corporate Europe Observatory. 

Wat nu?

Het gesprek over de chemische stoffen zal komende maanden doorgaan met België als voorzitter van de Raad van de EU. Het land deelt het standpunt van ngo’s dat een exportverbod “de meest veelbelovende optie lijkt”. Ze stellen dat een verbod op de productie van gevaarlijke chemische stoffen die niet goedgekeurd zijn voor de EU, zal zorgen voor de ontwikkeling van veiligere en duurzame alternatieven van giftige stoffen.

Het is straks aan de nieuwe Commissie om het voorstel weer nieuw leven in te blazen. De vraag is echter of ze dit gaan doen. De industrie stelt dat een exportverbod zou leiden tot economische verliezen en banenverlies. 

“Ondertussen worden gemeenschappen over de hele wereld getroffen door deze schandalige en verontrustende racistische dubbele standaarden. Door de lobby van een half dozijn multinationale pesticidenbedrijven blijven ze geconfronteerd worden met een vorm van ‘giftig kolonialisme'”, zegt lobby-onderzoeker Hans van Scharen. 

Importtarieven op Chinese elektrische auto's: "Oppassen voor handelsoorlog"

Door: Bert van Slooten

De Europese Commissie wil de import van Chinese elektrische auto’s fors gaan belasten. Nog voordat de lidstaten het plan goedkeurenden, kondigde China al tegenmaatregelen aan.

In het kort de kwestie. De EU vindt, na onderzoek, dat China haar eigen auto-industrie op een oneerlijke wijze steunt, waardoor de Chinese elektrische auto’s te goedkoop zijn en de Europese autofabrikanten op die manier wegconcurreren. De Commissie wil daarom Chinese auto’s duurder maken in Europa

Tegenmaatregelen

China laat die heffing niet over z’n kant gaan en komt met tegenmaatregelen die onder andere de Nederlandse landbouw treffen. Volgens het staatsbedrijf Global Times komen varkensvlees en zuivel als eerste aan de beurt. China is nog steeds een belangrijke afzetmarkt voor Nederland en de rest van Europa. 

Nederland voert ongeveer 220.000 ton aan varkensvlees uit. Het is voor China makkelijk om Europa te treffen met sancties, omdat het varkensvlees uit onder andere Zuid-Amerika de laatste jaren fors goedkoper is geworden. Volgens analisten is dat een van de redenen waarom de Europese export überhaupt terugliep. 

Zorgelijk

Bij de export van zuivel gaat het vooral om babymelkpoeder; kaas of boter wordt nauwelijks geëxporteerd. Al met al hebben we het wel over een bedrag van 2,5 miljard euro aan export. Bert-Jan Ruissen, landbouwwoordvoerder van de SGP, maakt zich zorgen over de Chinese tegenmaatregelen. “We moeten oppassen dat we ons niet in een handelsoorlog in laten rommelen.”

Meer lezen?